IDFA toont geweld én hoop in Syrië

In de afgelopen 24 uur zat ik twee keer midden in een oorlog. Vliegtuigen scheerden razend door de lucht, raketten vielen, bommen sloegen in, mensen vluchtten of werden geraakt, huizen stortten in. Het was afschuwelijk.

Ik had het anders gepland als ik wat beter had nagedacht, want de documentaires The Cave en For Sama zijn emotioneel en heftig. Ook fysiek: ik voel angstzweet tijdens het kijken en heb na afloop van beide films een knoop in mijn maag. The Cave en For Sama gaan beide over de oorlog in Syrië. Niet over soldaten, niet over ISIS, maar over burgers. Beide documentaires werden getoond tijdens het IDFA.

In The Cave zien we Oost-Ghouta, dat vijf jaar lang werd belegerd. Terwijl bewoners geen kant uit kunnen, bedenken de artsen van het lokale ziekenhuis een manier om veilig te kunnen werken: een ondergrondse ruimte, the Cave, te bereiken via tunnels.

For Sama speelt zich af in Aleppo. Ook daar werden delen van de stad langdurig belegerd, en ook daar proberen artsen uit alle macht hun ziekenhuis open te houden. Intussen worden zowel Aleppo als Ghouta eindeloos en meedogenloos gebombardeerd. Na elk bombardement stromen de patiënten binnen.

Totale vernietiging

De ziekenhuizen zijn de centrale locaties van de documentaires. De filmmakers zijn niet terughoudend geweest met de beelden. Ze willen laten zien wat de Russische vliegtuigen, de vatenbommen en het gifgas van president Assad aanrichten. Gapende wonden, doden, eindeloos veel bloed. Kinderen die hun moeders verliezen, en moeders die hun kinderen verliezen. Totale vernietiging van de omgeving. In The Cave en For Sama zien we het slechtste dat mensen elkaar kunnen aandoen.

Maar ook het beste wat mensen kunnen doen, is te zien. Dat is waarom ik de films uit wilde kijken. Alle mensen die we zien leven hun droom van een vrij en democratisch Syrië. De artsen, de verplegers, de ingenieurs die de tunnel en het ondergrondse ziekenhuis bouwen, de koks en de ambulancechauffeurs. De oude ervaren chirurg in het ondergrondse ziekenhuis steunt de veel jongere vrouwelijke kinderarts als zijn teamhoofd, door dik en dun. Leeftijd, geslacht en afkomst werden onbelangrijk, en het experiment van solidariteit, dialoog en gelijkheid was een succes. Ondanks de honger, het gebrek aan medicijnen en de constante dreiging van bombardementen.

Strijd en hoop

De kracht van de documentaires zit in de hoofdpersonen, in het bijzonder twee vrouwen. Kinderarts Amani die de leiding heeft in het ziekenhuis in Ghouta, en burgerjournalist Waad die jarenlang vastlegt wat er gebeurt in het ziekenhuis van haar man in Oost-Aleppo. Waad en haar man willen een vrij land voor hun dochter en voor alle toekomstige generaties. Daarom blijven ze tot het bittere eind strijden, als journalist en als arts. Amani wil iets betekenen voor mensen. Daarom kiest ze niet voor de veiligheid van het huis en de tuin van haar ouders, maar is ze een baken voor haar collega’s en voor de kinderen die hulp krijgen in de chaos van het oorlogsziekenhuis.

Amani en Waad geven hoop. Hoop voor Syrië, hoop voor de mensheid. Zo diep als we met z’n allen gezonken zijn (want de wereld heeft het laten gebeuren en laat het nog steeds gebeuren in Idlib, Jemen en Gaza), deze vrouwen van nog geen dertig jaar oud laten niet over zich heen lopen. Ze bewaren hun menselijkheid en blijven bouwen aan hun samenleving, ook als die steeds kleiner en gevaarlijker wordt.

Amani en Waad zijn gevlucht uit Syrië. Maar hun vastberadenheid is niet minder en ze blijven zich inzetten voor Syrië. Het fijne is dat wij hen kunnen helpen.

Maak het verschil

Dr. Amani heeft een fonds opgericht om vrouwen in conflictgebieden te ondersteunen. Haar eigen rol als hoofd van het ziekenhuisteam was bepaald niet vanzelfsprekend. Ondanks de hoge nood en de oorlog hield een deel van de maatschappij vast aan het beeld dat vrouwen thuis voor het gezin moeten zorgen. Je kunt dit fonds financieel ondersteunen.

Ook is er een petitie die oproept om de waarheid boven tafel te krijgen over de mensenrechtenschendingen tegen Syrische burgers tijdens de oorlog. Er zijn geen andere beelden van de gifgasaanvallen op Ghouta in 2018, behalve de opnames die in The Cave zijn gemaakt. Deze beelden zijn een bewijs van oorlogsmisdaden. Voor de mensen die de belegering hebben meegemaakt, is het van groot belang dat de daders ooit terechtstaan. Ook wij, die buiten de conflictgebieden leven, moeten ons niet afsluiten voor oorlogsmisdaden die elders in de wereld worden gepleegd.

Waad is een campagne gestart om aandacht te vragen voor de voortdurende aanvallen op ziekenhuizen in Syrië. Het is duidelijk dat de ziekenhuizen doelwit zijn bij de bombardementen. Dat is verschrikkelijk. “Als zelfs het ziekenhuis wordt uitgeschakeld, verdwijnt de hoop bij de bevolking”, zegt Waad in For Sama.

Jouw financiële steun, handtekening, of activisme voor deze campagnes maken verschil. Voor Amani, voor Waad en voor de miljoenen andere Syrische vluchtelingen en ontheemden zijn ze een teken van steun. Voor internationale overheden en organisaties zijn ze hopelijk een drukmiddel: dit geweld en deze oorlogsvoering moeten stoppen. Zo lang dat niet gebeurt, hebben de burgers van Syrië recht op onze bescherming en hulp.

Sylva van Rosse is mede-oprichter van Het Grote Midden Oosten Platform. In haar werk maakt ze de Arabische wereld toegankelijk voor Europese actoren die willen werken aan een gedeelde toekomst.

Recente berichten

Recente reacties

    Archieven

    Categorieën

    Meta

    Deze website gebruikt cookies om uw ervaring te verbeteren. Door op de 'accepteer' knop of andere links in de site te klikken, geeft u aan hiermee akkoord te gaan.